هنری سیلی – US 259054

تصور کنید که می‌خواهید همراه با خانواده در یک مهمانی شرکت نموده و یا در حال آماده شدن برای حضور در یک قرار کاری بسیار مهم هستید. احتمالاً یکی از اولویت‌هایتان، استفاده از لباسی آراسته و تمیز است. به سراغ کمد لباستان رفته و در کمال ناباوری، با انبوهی از پیراهن‌های شسته شده و چروک مواجه می‌شوید. بدون نگرانی از این موضوع، به سراغ میز اتو رفته و در چند دقیقه، پیراهن بدون چین و چروک خود را بر تن کرده و عازم مهمانی یا قرار ملاقات خود می‌شوید.
شاید این توصیف برایتان کاملاً عادی باشد، اما باید بدانید که در زمان‌های قدیم، اتو زدن سریع و ایمن لباس‌ها، به همین سادگی‌ها امکان‌پذیر نبود. به‌طور دقیق‌تر، اگرچه استفاده از سطوح داغ و مسطح برای صاف کردن پارچه و از بین بردن چین و چروک آن به صدها سال پیش باز می‌گردد، اما اتوی برقی، یک اختراع متعلق به اواخر قرن نوزدهم میلادی است!
بررسی تمدن‌های اولیه نشان می‌دهد که صاف نمودن پارچه و کاهش چین و چروک‌های آن با استفاده از سطوح داغ و مسطح، یک امر رایج و متداول بوده است. برای مثال، چینی‌ها از نوعی تابه داغ و بزرگ که با استفاده از زغال گرم می‌شد، به‌عنوان اتو استفاده می‌کردند. استفاده از اتو در غرب هم به قرن‌های هشتم و نهم میلادی باز می‌گردد که برای اتوی لباس، از دستگاهی شبیه به قارچ‌های بزرگ و دایره‌ای شکل به نام «Smoothing Stones» استفاده می‌شد.
با آغاز انقلاب صنعتی، تغییر و تحولات در بسیاری از حوزه‌ها آغاز شد. پیشرفت‌های فنی در تولید انواع ظروف و قطعات فلزی، باعث شد تا دستگاه‌های جدیدی برای اتو زدن لباس پدید آید. فصل مشترک تمامی این دستگاه‌ها، سطوح کاملاً صیقلی و داغ برای از بین بردن چروک پارچه‌ها بود. اغلب آن‌ها با موادی نظیر زغال داغ پر شده و برخی هم مستقیماً در مجاورت آتش قرار می‌گرفتند تا سطح فلزی آن‌ها داغ شده و امکان اتو زدن فراهم شود. بدیهی است که این فرآیند، به دلیل زمان‌بر بودن، عدم کنترل بر درجه حرارت سطوح و نیز ایمنی نسبتاً کم، دشواری‌های خاص خود را به همراه داشت.
ابتکار نخست برای تسهیل فرآیند اتو زدن، نوعی دستگاه فلزی با دسته‌های متحرک بود که از گرم شدن دسته‌ها جلوگیری می‌کرد. این اتو، در سال ۱۸۷۱ میلادی و تحت عنوان «اتوی خانم پاتز» (Mrs. Potts) به بازار عرضه شد. اما نقطه عطف بزرگ در این حوزه، معرفی اتوی برقی است که تقریباً یک دهه بعد، توسط هنری سیلی (Henry W. Seely)، مخترع آمریکایی صورت گرفت. وی اختراع جالب و منحصربه‌فرد خود را در ششم ژوئن ۱۸۸۲ میلادی در دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا به ثبت رسانید که نتیجه آن، دریافت گواهی ثبت اختراعی با شماره «US 259054» بود. جالب است بدانید که به موازات تلاش‌های هنری سیلی، این نسخه از اتوهای برقی اولیه در فرانسه هم توسعه یافت، با این تفاوت که از قوس کربنی برای گرمابخشی به صفحه تخت اتو استفاده می‌شد. البته همین تفاوت جزئی و عدم ایمنی ناشی از آن، باعث شد تا این طرح از نظر تجاری شکست خورده و عملاً محصول جدیدی وارد بازار اروپا نشود.

یکی دیگر از مخترعین اثرگذار در زمینه بهبود عملکرد اتوهای برقی، یک زن سیاه‌پوست خیاط به نام سارا مارشال (Sarah Marshall) بود که البته به دلیل ازدواج با فردی به نام جیمز بون (James Boone)، بیشتر به نام سارا بون شناخته می‌شود. وی به دلیل شغل خود و نیازی که به صفحه اتوی خاص برای رفع چین و چروک‌های لباس زنانه احساس می‌کرد، نوعی صفحه ابتکاری برای اتو طراحی نمود و آن را در جولای ۱۸۹۱ میلادی، با عنوان «Ironing-board» به ثبت رسانید. نتیجه این درخواست، گواهی ثبت اختراعی به شماره «US 473653» بود که در آوریل ۱۸۹۲ میلادی به وی اعطا گردید. این اتو، به گونه‌ای طراحی شده بود که به دلیل باریک و خمیده‌تر بودن آن، با ابعاد و طراحی لباس‌های زنانه تطابق داشته و اتو کردن آستین‌ها و سرشانه این لباس‌ها را تسهیل می‌کرد.
ده سال پس از اختراع سیلی، اتوهای دستی با مقاومت الکتریکی، توسط شرکت‌های جنرال الکتریک و کرامپتون (Crompton and Co) معرفی گردید. نوآوری اصلی این دستگاه‌های جدید، امکان تنظیم درجه حرارت اتو بود که علاوه بر کارکرد مطلوب‌تر، جلوی بسیاری از حوادث ناشی از داغی بیش از حد اتو را می‌گرفت. لازم به تأکید است که تجاری‌سازی موفق اتوهای برقی، به این سادگی‌ها صورت نگرفته و علاوه بر تردید و بدگمانی مردم، برخی محدودیت‌های عملکردی هم به این تأخیر چند ساله عرضه گسترده آن‌ها کمک نمود. بنا بر اسناد و شواهد تاریخی، نخستین اتوی برقی کاملاً تجاری و موفق، در سال ۱۹۰۵ میلادی و با طراحی فردی به نام ارل ریچاردسون (Earl H. Richardson) به بازار عرضه شد.
کم‌کم با افزایش محبوبیت اتوهای دستی، رقابت برای توسعه و بهبود آن‌ها جدی‌تر شد؛ به‌طوری که پس از تقریباً نیم قرن و تلاش مجموعه وسیعی از مخترعین و فناوران مختلف، نهایتاً اتوهای بخار در اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی به بازار عرضه گردید. یکی از اثرگذارترین مخترعین در فرآیند طراحی و توسعه اتوهای بخار، فردی به نام مکس اسکولنیک (Max Skolnik) بود که در سال‌های میانی دهه ۱۹۳۰ میلادی، توانست نخستین اتوی بخار را تولید نماید. وی اختراع خود را در مارس ۱۹۳۳ به ثبت رسانید که در نتیجه آن، گواهی ثبت اختراعی به شماره «US 1969583» را در آگوست ۱۹۳۴، از دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا دریافت نمود. چهار سال بعد، امتیاز بهره‌برداری از این اختراع به شرکت «Steam-O-Matic Corporation» واگذار شد که مقدمه‌ای برای تولید و تجاری‌سازی اتوهای بخار محسوب می‌شود.

هم‌اکنون، مدل‌های متنوعی از اتوهای برقی ایمن و کارآمد از سوی شرکت‌های مختلف به بازار عرضه شده و حتی برای تسهیل فرآیند اتو زدن، نوآوری‌هایی همچون طراحی و ساخت میز اتو و یا اتوهای پرسی خانگی توسعه یافته است. فارغ از تفاوت‌های موجود بین اتوهای مدرن فعلی و نمونه‌های اولیه اتوی برقی، این اختراع را می‌توان از نمونه اختراعات کاربردی و کاملاً رایج دانست که تقریباً در هر خانه‌ای یافت می‌شود.
منبع:
کانون پتنت ایران